FNV KIEM viert honderd jaar grafische cao

Dit jaar is het 100 jaar geleden dat de eerste landelijke cao (voor boekdrukkers) werd afgesloten. Aanleiding voor een feestje van FNV KIEM. ‘De cao moet gemoderniseerd worden.’

Een cao spreek je met z’n tweeën af: werknemers en werkgevers, maar het KVGO vierde het honderdjarige bestaan van de eerste officiële landelijke cao niet mee. Maar voor vakbond FNV KIEM was dat geen bezwaar om dit jubileum dan maar alleen de vieren, met een boek, een symposium en een feestje. In de Veerensmederij in Amersfoort vond een symposium plaats, waarbij verschillende sprekers ingingen op het onderwerp cao. Onder leiding van dagvoorzitter Hester Macrander luisterden zo’n 75 aanwezigen naar bijdragen van onder meer bijzonder hoogleraar arbeidsverhoudingen Paul de Beer, zzp’er Cristel van de Ven en dagelijks bestuurslid FNV Mariëtte Patijn.

Moderniseren 
cao noodzakelijk

Op dit moment stagneert het overleg over een nieuwe grafimedia cao, en een van de knelpunten is het moderniseren van de cao volgens het model van de ‘Comfortabele’. Gastspreker en hoogleraar Paul de Beer (foto) was er op het congres van FNV KIEM duidelijk over: de cao moet worden gemoderniseerd. De Beer vroeg zich in zijn betoog af of de cao zijn tweede eeuwfeest over honderd jaar gaat vieren: ‘Natuurlijk gaan we dat opnieuw vieren. De cao heeft nog mooie jaren voor zich, maar dan moet hij wel worden gemoderniseerd.’ De cao staat nog steeds fier overeind, maar er zijn in de toekomst wel wat bedreigingen: ‘Er zal rekening gehouden moeten worden met de afnemende representativiteit van de vakbeweging, die steeds minder leden hebben en lijden onder vergrijzing. Daarnaast zal het flexwerk groeien en hollen zzp’ers de reikwijdte uit. Er zal in de toekomst een toenemende behoefte zijn aan differentiatie, maatwerk en flexibiliteit. Men zal ervoor moeten waken de de cao niet teveel een nul-som-spel wordt, in plaats van een win-win-spel.’
De oplossing hiervoor ligt volgens de hoogleraar niet in het afschaffen van de cao: ‘De cao is juist een instrument om dit soort bedreigingen te weerstaan. De oplossing kan zijn alle werknemers invloed te geven op de cao door alle werknemers lid van de vakbond te maken, ook flexwerkers en zzp’ers. Met een grondige renovatie kan de cao best nog 100 jaar mee.’

Flexibeler

Gastspreekster Christel van de Ven (vooraan op de foto) is zzp’er en studeerde cum laude af in Beleid en Organisatiewetenschappen. Ook volgens haar kan de cao haar 200-jarige bestaan best halen, maar dan moeten er wel wat dingen veranderen: ’Een cao zou mensen langer moeten ondersteunen. De arbeidsrelaties van nu zijn veel flexibeler ingericht en we krijgen te maken met vergrijzing.’ Maar er is volgens Van de Ven ook een veranderende behoefte van medewerkers: ‘Mensen krijgen een heel andere beeld over langer doorwerken en er zijn steeds meer mensen die langer doorwerken. Je ziet dat mensen in hun arbeidsrelatie behoefte hebben aan maatwerk. De ongelooflijk snelle ontwikkelingen in de technologie –neem de 3D-printer- maken ook dat werk anders wordt. Veel functies gaan veranderen door de technologie. Daarnaast gaan we heel anders kijken naar ons werk en cao’s moeten daar in meeveranderen. Er moet meer ruimte voor maatwerk komen en mensen moeten kunnen kiezen hoe ze bepaalde arbeidsvoorwaarden willen inkleden, zodat ze zich kunnen ontwikkelen.’

Respect

Voor FNV-bestuurder Mariëtte Patijn was het een bijzondere dag. Volgens Patijn moeten we niet kijken naar wie het goedkoopst is bij het verrichten van arbeid, maar naar hoe we het werk het best kunnen doen. Volgens Patijn gaat een cao niet alleen over loon en arbeidsvoorwaarden: ‘Een cao gaat ook over respect, waardering en over hoe de werkgever op een eerlijke en sociale manier de werknemer beloont en de concurrentie niet aangaat op arbeidsvoorwaarden. Ik ben ervan overtuigd dat we met de kracht van de vakbeweging de solidariteit op zullen brengen en een normaal perspectief kunnen maken op de arbeidsmarkt: een normale arbeidsrelatie, waarbij mensen een echte baan kunnen hebben. We kunnen met trots de toekomst ingaan met een stevig arbeidsvoorwaardenbeleid, en dat doen we vanuit de kracht van onze leden’

 

Bron: bovenstaande teksten zijn grotendeels afkomstig van de website van FNV KIEM