BRANCHE - Bij eerdere economische conjunctuurovergangen in de grafische industrie was er meestal een herkenbaar patroon. Het herstel van de grafische industrie kwam altijd wat vertraagd op gang vergeleken met het herstel in de totale industrie of de gehele Nederlandse economie.
• Door Jos Teunen, GOC (Onderzoek gedaan in opdracht van het KVGO), leestijd ca. 2 minuten
Jos Teunen
De algemene verwachting is dat dit nu ook weer zo zal gaan blijkt uit onderzoek van het GOC. De Nederlandse economie heeft zich echter al sinds enkele jaren sterk hersteld. Dat is ook zichtbaar bij de ontwikkeling van de gehele industriële sector.
Daarop kwam het bericht van het CBS dat de omzet in de papier- en grafische industrie het vierde kwartaal in 2018 het sterkst was gegroeid (+13,5%). Maar helaas blijkt bij nadere analyse van de economische cijfers dit wél voor de papierindustrie (+19,3%), maar slechts in bescheiden mate voor de grafimediabranche op te gaan (+3,3%).
Grafieken
Vergelijken we de jaartrends tussen de totale industrie, de papierindustrie en de grafimediabranche dan ontstaat er een beeld van een structureel achterblijven van de grafimediabranche. Daarvoor zijn twee grafieken gemaakt waaruit dit blijkt. In de grafieken wordt steeds een vergelijk gemaakt tussen de totale industrie, de papierindustrie en de grafimediabranche.
De eerste grafiek toont de omzetontwikkeling, de tweede de producentenprijsontwikkeling en de derde het gebrek aan opdrachten (vraag) als belangrijkste belemmering voor de bedrijven. Alle gegevens komen uit dezelfde bron en zijn dus vergelijkbaar met elkaar.
De ontwikkeling van de omzet tussen de drie economische sectoren is in beeld gebracht gebaseerd op de indexering van de absolute jaaromzetten. Daarbij is voor iedere sector de omzet in 2010 op 100 procent gesteld. We vergelijken dus vanaf een gelijke start in 2010.
In het begin mist de grafimediabranche al direct een lichte groei die de andere sectoren wel doormaakten. De omzet in de grafimediabranche daalt ieder jaar verder met uitzondering van 2016 toen de export piekte. Voor de binnenlandse markt is de omzetdaling in de grafimediabranche nog veel groter, en kalft ook verder af. De sterke opleving die de industrie en de papierindustrie doormaken wordt duidelijk niet gevolgd door de grafimediabranche. (Grafiek 1)
Trend doorbroken
Het lukte de industrie en de papierindustrie eerder een betere prijs voor hun producten te krijgen. Vooral de papierindustrie heeft in de loop van de jaren haar prijzen redelijk stabiel kunnen houden, terwijl de industrie en de grafimediabranche hun producentenprijzen zagen dalen.
De grafimediabranche ziet pas in 2019 kans haar prijzen 'iets' te verhogen. Uitsplitsing naar soort grafische bedrijven laat zien dat deze prijsverbetering nauwelijks gerealiseerd wordt door prepressbedrijven en nabewerkingsbedrijven. Hun afzet-prijsniveau is eerder stabiel te noemen ten opzichte van 2010. (Grafiek 2)
Conclusie is dat de omzetontwikkeling in de grafimediabranche achter blijft bij die in de totale industrie. Maar ook dat de jarenlange trend van dalende prijzen voor het eerst in jaren onderbroken lijkt.
de redactie
Artikelen van 'de redactie' worden verzorgd door de een wisselende samenstelling van de redactie van printmedianieuws en/of gastauteurs.
Interessante analyse van de cijfers over 2018. Dat de papierindustrie meer omzet maakt én betere prijzen realiseert kun je positief beoordelen. Ik vrees echter dat de prijsverhogingen in 2018 een groot deel van omzetstijging verklaren. Drukkers moeten die prijsverhogingen in hun prijs verwerken. Je mag – vermoed ik – aannemen dat de omzetdaling van de grafimediabranche geflatteerd is door de papierprijsverhogingen. Het zal dus beslist veel erger zijn dan deze dalende lijn aangeeft. Volumematig is er wellicht sprake van een achteruitgang. Jammer dat de analyse bovendien niet omvat wat er in de binnenlandse markt gebeurde. De oranje lijn gaat vervaarlijk naar beneden en ook hier zullen de papierprijsverhogingen een grote invloed hebben gehad. Ik hoop dat de jaarlijkse publicatie van het GOC de relatie volume en prijs voor zowel de totale als de binnenlandse markt zal duiden.