Marcel Lamain over arbeid en kennis in de branche

PARTNER BIJDRAGE - GOC directeur Marcel Lamain stelt zich bescheiden op en is zeker geen man van verstrekkende uitspraken. Toch schuilt er onder die bescheidenheid de nodige zorg over de arbeidsmarkt, kennis en loopbaanontwikkelingen.

• Leestijd ca. 4 minuten

In een open gesprek vertelt Lamain over zijn visie op de markt, waarin arbeid, technologie, kennis en branchecijfers allemaal in onderlinge verhoudingen zo hun eigen dynamiek kennen.

Hij trapt af met zijn constatering dat bedrijven als vanzelf worden gedwongen om na te denken over wat zij van hun personeel verwachten, zodra nieuwe apparatuur oude machines vervangen of aanvullend worden geplaatst in de markt waarin zij werkzaam zijn. Lamain: "We hebben door de onderzoeken van Jos Teunen kunnen vaststellen dat gemiddeld het opleidingsniveau omhoog gaat. Natuurlijk zie je dat vooral bij de moderne online bedrijven, maar toch ook wel bij de offline bedrijven die sterk innoveren."

Doorgaans grotere bedrijven kunnen zich de luxe veroorloven eigen ICT kennis binnenshuis te houden.

Lamain zegt dat technologische ontwikkelingen van alle tijden zijn en dat personele 'wisselingen' in kennis en kunde een normaal patroon zijn binnen dergelijke evoluties. Lamain weet overigens niet of de branche zich hierover heel veel zorgen zou moeten maken: "Er is in de praktijk veel minder te sturen aan de hand van de huidige ontwikkelingen dan we denken."

Wat voor invloed heeft het hoger wordende niveau op opleidingen?

"Ook dat is zeker een vraag waard. De bedrijfstak is gewend dat de leveranciers korte trainingen verzorgen, puur voor het bedienen van de machine. Basisvaardigheden gaan dus wel wat verder dan alleen puur inhoudelijke grafische kennis. Als je die kennis in een dag wilt overbrengen, zoals bijvoorbeeld ook het VIGC doet, dan is er veelal al sprake van een veel hoger instroomniveau. We weten alleen dat technologie steeds meer intelligentie van mensen gaat overnemen, maar dat tegelijkertijd de kennis van de samenhang moet toenemen om te voldoen aan zaken als 'just-in-time', workflows en vooral ook logistiek en distributie. Binnen de moderne bedrijven doen medewerkers inmiddels veel meer dan het bedienen van één machine, het zijn veel meer procesoperators met uiteenlopende verantwoordelijkheden binnen bepaalde delen van de workflow." Met een bescheiden glimlach zegt Lamain: "Ik zou bijna zeggen, fantastische banen, waarover je op een verjaardag wel met trots kunt praten. Als je zegt dat je drukker bent, wordt het meteen stukken minder 'sexy'."

Lamin: "Het is onmogelijk om een zij-instromer met een mbo-3 niveau in één dagje relevante kennis omtrent de branche als bagage mee te geven."

Toch een redelijk conventioneel beeld op printmedabanen.nl

De vacatures die de afgelopen paar maanden onder regie van C3 werkt! zijn geplaatst op printmediabanen.nl, zijn toch redelijk conventioneel? Lamain: "Ja, dat is zeker waar en dat zegt ook iets over de snelheid waarmee al die technologische ontwikkelingen in ons land plaatsvinden. Alle inkjetontwikkelingen krijgen volop aandacht, omdat het de innovatie binnen de branche laat zien. Maar binnen de gehele omvang van de branche is het werkelijke aandeel nog betrekkelijk klein. Vandaar dat de 'local heroes' nog steeds behoefte hebben aan redelijk conventioneel geschoolde medewerkers. Je ziet dus duidelijk een soort tweedeling, waarbij het kleinste aandeel de meeste aandacht krijgt."

"Bedrijven en GOC staan de komende jaren voor een dubbele uitdaging: het borgen van een breed grafisch vakmanschap in combinatie met steeds meer digitale bedieningsvaardigheden in de productie."

Waar gaat het GOC naartoe?

Lamain: "Ik noem even drie belangrijke blokken binnen ons bestaan: brancheonderzoek, opleidingen en arbeidsmarkt. Die drie blokken hangen natuurlijk in grote mate met elkaar samen. Met het brancheonderzoek - wat we in opdracht van A&O doen, verschaffen we onszelf een prima beeld van de richting waar de branche naartoe gaat. En dat heeft natuurlijk directe invloed op het opleidingenaanbod. En het zal je niet verbazen dat we aan de kant van vraag- en aanbod zien wat er in de praktijk gebeurt. Veel kleine bedrijven vragen werknemers die in de volle breedte van alles moeten kunnen, daar is weinig beleidsmatige sturing op te verwachten. Heel anders bij grotere online bedrijven waar de 'personele regie' gemeten wordt in termen van prestatie, conversie en resultaten. Procesgestuurd in plaats van productgestuurd."

"In het zichtbare aanbod van hetgeen wij doen, moeten wij gewoon volgend zijn in het vraag- en aanbodspel in zowel kennis als personeel."

"We hebben dus nog wel opleidingen op de plank liggen, daar halen we nog verschillende modules uit, omdat wij veel meer dan voorheen maatwerk en dus vraaggestuurd moeten opereren, waarbij we waar mogelijk ook mensen van verschillende bedrijven bij elkaar opleiden."

GOC werkt met een eigen team van opleiders, gecombineerd met een flinke reeks freelancers. "We hebben zelf 3 fulltime trainers en werken met zo'n 20 freelancers. Maar ook daar zien we zelfs vergrijzing, hetgeen natuurlijk weer overeenkomt met de vergrijzing van de branche. Daar moeten we ook zelf wat aan doen."

Dichter bij elkaar?

Kunnen de taken van GOC en KVGO niet veel meer op elkaar aansluiten? Lamain: "We werken echt behoorlijk intensief samen met KVGO, maar we hebben in feite een breder klantenpakket dan de omvang van het KVGO-landschap. We zijn natuurlijk met verschillende stukjes historie met elkaar vakbonden, ook met de vakbonden, ook met het A&O fonds grafimediabranche. Natuurlijk is er nog steeds een bepaalde mate van versnippering van belangen, maar we gaan samen met kleine stapjes vooruit hoor."