Boetebeleid ‘Gevaarlijke Stoffen’ aangescherpt

PARTNER BIJDRAGE - De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft per 9 februari 2022 een wijziging aangebracht in de Beleidsregels boeteoplegging van de Arbowet. De belangrijkste wijziging is de verandering op het gebied van gevaarlijke stoffen.

Bedrijven kunnen er niet omheen: het hebben van een RI&E (Risico-inventarisatie en -evaluatie) is een wettelijke verplichting conform de Arbowet. Onderdeel daarvan is het hebben van een actueel opgesteld Plan van Aanpak, waarin staat welke maatregelen het bedrijf gaat nemen en op welke termijn, om zo de risico’s te verkleinen of zo mogelijk tot nul te reduceren.

Belangrijkste reden: Onderschatting van dit thema leidt nog altijd tot circa 3000 doden per jaar, in Nederland (bron: Staatscourant).

Blootstellingsbeoordeling

In het Arbobesluit (de vertaling van de Arbowet in regels waar werkgever en werknemer zich aan moeten houden om arbeidsrisico's tegen te gaan) worden eisen gesteld aan bedrijven die werken met gevaarlijke stoffen. Het komt er kort gezegd op neer dat, als er gevaarlijke stoffen aanwezig zijn, de werkgever in het kader van de RI&E verplicht is om van deze stoffen een blootstellingsbeoordeling uit te voeren: Per stof moet in kaart worden gebracht om wat voor stof het gaat, wat de gevaren zijn, in welke situatie men eraan wordt blootgesteld en op welke manier en hoe lang de blootstelling duurt. Zo kan worden beoordeeld welke potentiële gevaren werknemers lopen bij het gebruik van deze stoffen. Deze blootstellingsbeoordeling wordt bij voorkeur vastgelegd in de Arbo RI&E. 

Het op juiste wijze administreren van deze gevaarlijke stoffen met hun blootstellingsrisico’s is bij veel bedrijven helaas nog vaak niet geregeld. Mede daarom heeft de Nederlandse Arbeidsinspectie nu bepaald dat het niet op orde hebben van deze gevaarlijke stoffen-administratie, als onderdeel van de RI&E, vrijwel gelijk staat als het niet hebben van een RI&E. Waarom? Quote uit de Staatscourant: “omdat gevaarlijke stoffen kunnen leiden tot een omvangrijke en ernstige ziektelast met grote maatschappelijke impact.” Het in kaart brengen van de gevaarlijke stoffen en de bijbehorende risico’s is de 1^e stap in het beschermen van de gezondheid en veiligheid van de werknemers. Kortom, onmisbaar in het Arbobeleid van elk bedrijf. 

Overtreding met directe boete

Tot voor kort was uitsluitend het niet hebben van een RI&E een ‘overtreding met directe boete’ (ODB). Sinds 9 februari 2022 is ook het niet hebben van het zogenoemde ‘stoffendeel’ van de RI&E reden voor een ODB, waar dit voorheen een ‘overige overtreding’ (OO) was. De OO wil zeggen, dat bedrijven eerst een waarschuwing kregen en pas als dezelfde of soortgelijke overtreding opnieuw werd geconstateerd, men een boete hiervoor kreeg. De Inspectie was van mening dat dit boetebeleid niet voldoende werkte om de urgentie ervan aan te geven. Het creëerde afwachtend gedrag, wat min of meer beloond werd met een waarschuwing in plaats van een boete. Werkgevers kwamen hierdoor pas in actie nadat ze een keer ‘betrapt’ waren. Kreeg men vervolgens alsnog een boete, dan was deze lager dan bij een ODB. Om dit te voorkomen en de ernst van mogelijke risico’s voor de gezondheid en veiligheid van medewerkers helder op de kaart te zetten, heeft de Inspectie besloten om het boetebeleid aan te scherpen en de ‘overige overtreding’ om te zetten in een ‘overtreding met directe boete’. 

Aan de slag

Bedrijven die met het in kaart brengen van risico’s van hun gevaarlijke stoffen aan de gang willen, doen er verstandig aan om in eerste instantie alle noodzakelijke informatie van de leverancier(s) van deze stoffen op te vragen. Die is verplicht om van alle geleverde stoffen het Veiligheidsinformatie-blad aan te leveren (VIB of MSDS). Maakt het bedrijf gebruik van de sectorspecifieke Arbo RI&E Grafimedia, dan zijn alle stofgegevens eenvoudig te verwerken in de RI&E inclusief de blootstellings-beoordeling. 

Hoogte van de boete 

De boete voor het ontbreken van een RI&E, Plan van Aanpak of Gevaarlijke stoffenadministratie, is in de Arbowet bepaald als een ODB met boetenormbedrag categorie 5: € 4.500,- voor bedrijven met 500 of meer werknemers. Voor kleinere bedrijven gelden de volgende percentages hiervan: < 5: 10%, 5-9: 20%, 10-39: 30%, 40-99: 50%, 100-249: 60%, 250-499: 80%. Reken dus maar uit! Bovendien kan een verhoging worden toegepast als de constatering wordt gedaan na een ongeval of bij herhaling van de overtreding. Verlaging van de boete geldt, als het bedrijf kan aantonen dat er wel degelijk inspanningen zijn verricht om een overtreding te voorkomen. 

Laat het zover niet komen: maak werk van je Arbobeleid en breng je risico’s in kaart! We helpen je graag. Neem voor meer informatie contact op met het Dienstencentrum, Eva Bouwman.