Leden van de Staten-Generaal: werk aan de winkel!

OPINIE - Het is de derde dinsdag van september. We zijn dan volgens traditie gewend dat de Koning de Troonrede voorleest. Met talloze communicatiedeskundigen wordt een soort gemiddelde gecomponeerd omtrent hetgeen we in het komende jaar kunnen verwachten.
Wat zijn de vooruitzichten voor de printmediabranche?

• Leestijd ca. 6 minuten, zie ook #UPDATE onderaan dit artikel

Eerst even naar politiek Den Haag. We zijn een uitermate traag land geworden. Angela Eijlander (directeur van SNS Bank) gebruikte onlangs het woord 'vertraagtaal', welke Dichter des Vaderlands Lieke Marsmans introduceerde. Niets fout aan gestructureerd overleg, polderen, hoor en wederhoor (ook in de media), maar besluiten laten zo lang op zich wachten. Alles wordt 'meegenomen' en 'het moet wel haalbaar zijn' waren slechts een paar voorbeelden die Eijlander noemde als componenten van de 'vertraagtaal' in haar 'troonrede' in een recente uitgave van opinieblad FORUM van VNO-NCW.

Verlammende effecten

De hele maatschappij heeft kunnen ervaren welke verlammende effecten corona heeft gehad op ons dagelijks leven. Nee, het was en is zeker geen 'gewoon' griepje, zoals de complotdenkers ons willen doen geloven, maar inmiddels is wel zoveel duidelijk dat Den Haag langzaam maar zeker tot de conclusie komt dat een maatschappij 'op slot' zetten ook de oplossing niet is. Gek genoeg is er wel wetgeving in de maak om het 'op slot' zetten in een permanente wet te verankeren, zodat 'vertraagtaal' niet meer nodig zal zijn, om plotseling wel een lockdown door te kunnen voeren, mocht dat nodig zijn, terwijl er in die kringen ook 'nooit meer een lockdown' wordt geroepen.

Energiecrisis die er niet is

De printmediabranche kon zich - al dan niet met steun van de overheid - met een rare mengvorm van zwarte - en rode cijfers binnen de uiteenlopende segmenten tijdens en na corona redelijk in stand houden. Maar de afname van de papiervraag zette papierfabrikanten massaal in beweging om toch vooral karton te gaan maken omdat wij - de consument - zonodig online 'speeltjes' moesten kopen, die toch netjes in een doosje verpakt moesten worden. Een korte termijn reactie, met uiterst vervelende gevolgen in de gehele papierketen. Vanaf de verwerking van oud papier, de toelevering van pulp, de prijstoename door logistieke problemen en dus in zijn geheel de onbalans in vraag en aanbod met een enorm uiteenlopend 'prijzenspel'. De opportunistische inkoper die steeds de laagste prijs wilde, had het nakijken.

In Frankrijk betaalt de consument €1,50 voor een liter benzine, is dit in Europees verband nog uit te leggen?

Dit alles werd op de voet gevolgd door de prijzen van energie. Hoe gek kan het zijn dat een in oppervlakte gezien 'relatief' kleine oorlog op onze wereldbol, de hele wereldmarkt voor alle primaire brandstoffen op zijn kop zette? Benzine, diesel, elektra en gas bereikten ongekend hoge prijzen, en de 'vertraagtaal' viert hoogtij vanuit Den Haag. Er is geen energiecrisis, de voorraden zijn wereldwijd 'gewoon' beschikbaar, maar politieke structuurtjes, rare afspraken, individueel gewin en verborgen agenda's voeren de boventoon. Vooral in ons land, waar de consument de hoofdprijs betaalt ten opzichte van vele andere landen in Europa. We leveren 'ons' gas aan België en Duitsland, vanwege afspraken uit het verleden. Den Haag ziet er niets in om gewoon keihard te zeggen 'wij eerst'.
Er worden idiote constructies bedacht. Iedereen roept dat er vrijwel niets kan worden gedaan op korte termijn, maar de prijs verhogen voor bedrijven en consument is zo gedaan. Kun je het nog volgen?

Nederland betaalt de op één na hoogste gasprijs van Europa. België, Duitsland en Frankrijk zitten op ca. 45-60% van onze prijs.

Technologisch gezien positieve ontwikkelingen

Je wilt halverwege dit verhaal misschien afhaken, dus maar snel het woord 'positiviteit' in bovenstaande kop gezet om je aandacht te blijven trekken. De versnelling in de steeds verdergaande automatisering van onze branche heeft in de afgelopen drie jaar ongekende hoogte bereikt. Workflow systemen, web-to-print, administratieve automatisering, digitale high-end printsystemen, inline afwerksystemen en ook logistieke automatisering hebben flinke stappen gemaakt.
Daarvan profiteren echter vooral de grotere online spelers, die zich dergelijke investeringen kunnen veroorloven, uitzonderingen daargelaten.

De overvloed aan kleine(re) bedrijven kunnen zich niet (meer) richten op kwantiteit, de concurrentie is te heftig vanuit de geautomatiseerde printfabrieken. Alleen kwalitatief onderscheidende unieke producties bieden (nog steeds) kansen in een markt waar juist heel veel individuele aandacht nodig is voor de klanten.

Een tweedeling in de printmediabranche is al langer gaande

Kan het KVGO ook niet-leden wat bieden?

Het KVGO bestaat bij de gratie van die doorgaans kleinere bedrijven. Het aantal middelgrote en grote ledenbedrijven is gering. De kans op groei in ledenaantallen is dan ook klein.
Het roer moet om, een nieuw verdienmodel is in de maak om de organisatie op gepaste sterkte te kunnen behouden en de leden te kunnen bedienen met de diensten, die worden verlangd.

Groei zit in het aantrekken van niet-leden, alleen is de vraag hoe dan het onderscheid kan worden gemaakt met betalende leden. Een flinke uitdaging voor het bestuur, dat zich altijd op het standpunt heeft gesteld: wie niet betaalt, doet ook niet mee.

Iets doen voor niet-leden vraagt 'out-of-the-box' denken van het KVGO bestuur

Applicaties centraal, niet de technologie

De term 'applicaties' leeft al langer binnen de branche. Bedoeld wordt concrete eindproducten met een duidelijk doel voor de afnemer. Print biedt een oneindige reeks toepassingen, die geen online equivalent heeft. Online is maar ten dele een concurrent van print voor een beperkt aantal applicaties. Print heeft volop kansen, als bedrijven die applicaties ontdekken bij bestaande klanten of zelfs binnen nieuwe markten. Print heeft een langer blijvende impact bij de juiste combinatie van kwaliteit, creativiteit en timing. Daar liggen nog steeds volop kansen.

Vakbonden zetten in op forse loonsverhogingen

FNV zet in op compensatie structureel koopkrachtverlies.
Dat betekent dat zij 12% loonsverhoging als eis inzetten voor geheel 2023 over de volle breedte van de economie.
De vakbond zegt dat de inflatie dit jaar en komend jaar gemiddeld het niveau van 14% zal bereiken.

CAO onderhandelingen zullen binnen de printmediabranche zeker niet eenvoudig worden met een looneis van 12%

Vandaag krijgen we waarschijnlijk te horen op welke wijze de regering de hoge energiekosten gaat compenseren voor burgers. Vooralsnog ziet het ernaar uit dat bedrijven niet in aanmerking komen voor compensatie van de hoge energieprijzen. Als daarnaast een looneis van 12% op tafel komt te liggen, wordt 2023 een zwaar jaar.

Nieuwe kansen kunnen zien

Als we straks naar de Troonrede gaan luisteren, zullen we geen protestgeluiden horen. De Troonrede is een nauwkeurig in elkaar gezet stuk tekst, met vooral geen polariserende uitspraken. Alles is netjes, Nederland moet zich klaarmaken om met 'energie' weer nieuwe kansen te zien. Natuurlijk is die benadering prettig, het klinkt goed, het is net marketing. Maar de huidige onzekere tijd maakt 'kansen zien' niet voor iedereen even makkelijk. Hopelijk dat de campagne van VNO-NCW in samenwerking met twintig brancheorganisatie de ogen doet openen in Den Haag en Brussel.

Ingetogenheid is op zijn plaats

De fraaie beelden gisteren uit Engeland tijdens de begrafenis van Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk, zullen we vandaag in Den Haag niet zien. We zijn weer ingetogen met uiterlijk vertoon.
En dat is voor Prinsjesdag 2022 wel zo gepast. Vandaag geen feestje om te pronken, ondanks het feit dat de overheidsfinanciën op orde lijken te zijn, vanwege een goed draaiende economie. Dat laatste voelt samen met een historisch lage werkloosheid wel heel vreemd aan.

#UPDATE via NOS: Het was eerder de bedoeling dat de energiebelasting voor MKB bedrijven ook volgend jaar zou worden verlaagd, maar nu er een prijsplafond komt, gaat dat niet meer door. Het prijsplafond gaat dus ook gelden voor ondernemers die recht hebben op belastingvermindering in de energiebelasting. Het kabinet werkt nog aan een pakket voor het midden- en kleinbedrijf. Minister Jetten zei vandaag dat hij denkt aan een aparte subsidieregeling voor "energie-intensieve mkb'ers". Hoe dat laatste precies wordt vormgegeven, weet hij nog niet. "De regeling moet wel uitvoerbaar zijn", voegde hij eraan toe. Een duidelijk voorbeeld van de vertraagtaal.

Kopfoto: Pixabay